Tigrinya

ሰላም፡ እንቋዕ ናብ ትምህርቲ ትግርኛ ብሰላም መጻእኩም. Oftewel ‘Welkom bij de les Tigrinya’. Zoals je ziet is Tigrinya geen gemakkelijke taal om te leren. Toch nemen we je graag mee in de wereld van deze bijzondere taal en geven we een kort lesje.

Oorsprong Tigrinya

Tigrinya is de meest gesproken Semitische taal ter wereld. In totaal zijn er zo’n acht miljoen mensen die de taal spreken. Tigrinya wordt het meest gesproken in Eritrea en de Ethiopische regio Tigray. In Eritrea is het Tigrinya zelfs één van de belangrijkste talen. In 2020 is het daar, naast de Arabische en Engelse taal, dan ook erkend als werktaal. Dat betekent dat de taal als primair middel voor communicatie mag worden gebruikt.

De oorsprong van de Tigrinya-taal is complex. Zowel historisch als linguïstisch. De taal wordt beinvloed door de culturele, sociale en politieke geschiedenis van de regio waarin het wordt gesproken. De oorsprong van de taal gaat ver terug. De taal floreerde van ongeveer 100 na Christus tot 940 na Christus. Inmiddels is het Tigrinya geëvolueerd en heeft het zich ontwikkeld tot een afzonderlijke taal met eigen grammatica, woordenschat en kenmerken.

Het Tigrinya kent vele invloeden van buitenaf. In de taal komen invloeden terug van naburige talen en culturen. Daardoor zijn ook verschillende dialecten in Tigrinya ontstaan. In de moderne tijd is er daarom een proces van standaardisatie geweest om een vorm te creëren voor bijvoorbeeld het onderwijs en de media. Deze vorm van Tigrinya wordt voornamelijk gebruikt in Eritrea, waar het een officiële taal is.

Tygrinya-geschrift

Tigrinya wordt geschreven met een schrift dat bekend staat als het Ge’ez-schrift. Een schrijfsysteem waarin ieder teken een medeklinker vertegenwoordigd met een bepaalde klinkerklank. Er zijn ongeveer 32 basistekens in het Tigrinya-geschrift. Het bijzondere aan dit geschrift is dat ieder teken kan worden aangepast met diakritische tekens. Dat zijn kleine symbolen of kenmerken die worden toegevoegd om verschillende klinkers weer te geven. Eén basisteken kan bijvoorbeeld worden aangepast om uitgesproken te worden als ‘a’, ‘i’, ‘e’, ‘o’ en ‘u’.

Het Tigrinya-geschrift wordt van rechts naar links geschreven en lijkt op een mooi en sierlijk handschrift. Het wordt vaak gebruikt in boeken, kranten en andere geschreven materialen in de Tigrinya-taal.

Welke taal lijkt op Tygrinya?

Tigrinya heeft enige gelijkenissen met andere Semitische talen. Talen die lijken op het Tigrinya zijn; Amhaars, Arabisch en Tigre. Amhaars is een taal die met name in Ethiopië wordt gesproken. Het heeft veel grammaticale overeenkomsten met Tigrinya vanwege de gemeenschappelijke Semitische roots. Ook het Arabisch kent overeenkomsten, met name in de grammatica en de woordenschat hebben deze twee talen iets van elkaar weg. De taal die het meest lijkt op Tigrinya is het Tigre. Tigre wordt in delen van Eritrea en Soedan gesproken.

Lesje Tygrinya

Nu je wat meer weet over het Tigrinya, is het tijd voor een klein lesje. Probeer onderstaande woorden en zinnen maar eens in vlekkeloos Tigrinya uit te spreken. Succes!

Begroetingen:

Hallo: ሰላም (spreek uit als selam)
Goedemorgen: ከመይ ሓዲርካ/ኪ (Kemey Hadirka (M)/Hadirki (V) )
Goedemiddag: ከመይ ውዒልካ/ኪ  (Kemey weilka (M) /Weilki (V) )
Goedenavond: ከመይ ኣምሲካ/ኪ (Kemey Amsika (M)/Amiski  (V) )

Basisuitdrukkingen

Ja: እወ (Ewe)
Nee: ኣይፋል (Ayfal)
Dank je wel: የቐንየለይ (Yekenyeley)

Dagen

Maandag: ሰኑይ (Soni)
Dinsdag: ሰሉስ (Solus)
Woensdag: ሮቡዕ (Robue)
Donderdag: ሓሙስ (Hamus)
Vrijdag: ዓርቢ (Arbi)
Zaterdag: ቀዳም (Kedam)
Zondag: ሰንበት (Senbet)

Maanden

Januari: ጥሪ (Teri)
Februari: ለካቲት (Lekatit)
Maart: መጋቢት (Megabit)
April: ሚያዝያ (Miyaziya)
Mei: ግንቦት (Genbot)
Juni: ሰነ (Seene)
Juli: ሓምለ (Hamle)
Augustus: ነሓሰ (Nehase)
September: መስከረም (Meskerem)
Oktober: ጥቅምቲ (Tekmti)
November: ሕዳር (Hedar)
December: ታሕሳስ (Taahsas)

Vragen

Hoe gaat het met jou?: ከመይ ኣሎካ/ኪ? (Kemey Aloka (M) Kemey Aloki (V)?
Wat is je naam?: ስምካ/ኪ? መን እዩ? (Semka meen eyu(M) Semki meen eyu? (V)
Wat kost het?: ክንደይ ዋግኡ? (Kende eyu waguu?)

Cijfers

Een: ሓደ (Haade)
Twee: ክልተ (Kelete)
Drie: ሰለስተ (Seleste)

Algemene woorden

Water: ማይ (Maai)
Eten: መግቢ (Megbi)
Huis: ገዛ (Geza)