5 misvattingen over tolken 

Tolken vertalen mondelinge gesprekken tussen gesprekspartners die niet dezelfde taal spreken. Klinkt vrij eenvoudig toch? Toch is dit allesbehalve eenvoudig en zijn er heel wat misvattingen over het vak. Zo denken bijvoorbeeld veel mensen dat tolken en vertalers hetzelfde werk doen of dat iedereen die tweetalig is tolk kan worden. In dit artikel gaan we in op vijf misvattingen over het tolkenvak. 

Verschil tolken en vertalen

Om de misvattingen over tolken te begrijpen is het goed om te weten dat er een groot verschil is tussen tolken en vertalers. Dat is vaak de grootste misvatting, dat tolken en vertalen exact hetzelfde beroep is. Hoe zit dat en wat is het verschil? Een tolk werkt real-time en moet snel en accuraat kunnen vertalen. Vertalers hebben over het algemeen meer tijd. Zij werken vaak met geschreven teksten en hebben meer tijd om nauwkeurigheid en stijl te waarborgen. Tolken is het gesproken woord mondeling weergeven in een andere taal. Het vertalen van bijvoorbeeld livegesprekken, vergaderingen of bijvoorbeeld.

Een ander groot verschil is de context. Vertalers kunnen uitgebreid onderzoek doen en hebben toegang tot bronmateriaal om de context te begrijpen. Een tolk niet, die moet direct de context begrijpen tijdens het luisteren en spreken. Daarnaast komt een tolk vaak terecht in impactvolle situaties. Denk aan een gesprek met een arts of bij een asielprocedure.  

Misvattingen 

Nu je de grootste misvatting en de verschillen tussen tolken en vertalers kent, is het tijd om dieper in te gaan op vijf veel voorkomende misvatting over het tolkenvak.  

1. Iedereen kan tolken

De allergrootste misvatting is dat iedereen kan tolken. Om tolk te worden heb je allereerst een goed gevoel voor taal nodig. Daarnaast is het belangrijk dat je de Nederlandse taal beheerst én een tweede taal. Het vak van beëdigd tolk is een beschermd beroep via de Wet beëdigde tolken en vertalers (Wbtv). Om als beëdigd tolk aan de slag te gaan moet een tolk staan ingeschreven in het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv). In België kun je middels het succesvol doorlopen van verschillende opleidingen en toetsen ingeschreven worden in het Rbtv. Naast beëdigd tolken zijn er ook niet beëdigd tolken. Dit zijn ook kwalitatief goede tolken, maar zij staan niet ingeschreven in het Rbtv.

2. Tolken zijn overbodig door Google Translate

‘Ik kan zelf toch vertalen via Google Translate?’ Je hoort het steeds vaker. Het is inderdaad mogelijk om simpele en eenvoudige zinnen en gesprekken te vertalen via de tool van Google. Wil je iets bestellen op je vakantie in Spanje? Dan is Google Translate een prima oplossing, maar dat maakt tolken absoluut niet overbodig. Tolken worden namelijk ingezet in situaties die er écht toe doen. Denk aan een zwaar gesprek in het ziekenhuis of bij een asielprocedure. Hierbij zijn nuances in het gesprek en culturele aspecten, soms letterlijk, van levensbelang. Hierbij wil je geen misverstanden. Een tolk levert een gevalideerde vertaling waarin rekening wordt gehouden met context en culturele aspecten. Google Translate levert slechts een losse vertaling zonder rekening te houden met die aspecten. Google Translate kan een tolk dus absoluut niet vervangen.

3. Tolken vereist enkel talenkennis

Tolken is veel meer dan alleen het gesproken woord mondeling weergeven in een andere taal. Tussen wat iemand zegt en wat iemand daadwerkelijk bedoelt, kan een wereld van verschil zitten. Een tolk moet dit aanvoelen en zijn skills inzetten om de juiste boodschap en context over te brengen. Het begrijpen van verschillende culturen en de verschillen hiertussen is ook van belang. Daarnaast moet een tolk om kunnen gaan met moeilijke en impactvolle situaties. Tolken komen namelijk in lastige situaties terecht waar ze tegen bestand moeten zijn. Daarnaast is deontologie (beroepsethiek) erg belangrijk en hebben tolken beroepsgeheim. Ook daar moet je mee om kunnen gaan.

4. Tolken is slechts het geven van een mondelinge vertaling

Letterlijk gezien moet een tolk inderdaad mondeling de vertaling overbrengen, maar het vak van tolken omvat meer. Denk aan non-verbale communicatie bij tolken op locatie, maar ook bij het aanbrengen van nuances tijdens telefonisch tolken. Deze aspecten zijn extreem belangrijk om de juiste boodschap over te brengen. Doet een tolk dit niet, dan kunnen gesprekspartners elkaar soms niet begrijpen. Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met cultuurverschillen en de manier waarop mensen in verschillende culturen communiceren. Een tolk zorgt ervoor dat taal- en cultuurbarrières verdwijnen in gesprekken. Een stuk breder dus dan enkel woorden en zinnen vertalen.

5. Tolken zijn altijd tweetalig

In veel gevallen zijn tolken inderdaad tweetalig, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Er zijn ook tolken die meertalig zijn en in verschillende talen en dialecten kunnen tolken. Zij zijn in staat om soepel te schakelen tussen verschillende talen en dialecten. Meertalige tolken spelen een cruciale rol in situaties waarin communicatie plaatsvindt tussen mensen die verschillende talen spreken of die zich bedienen van regionale dialecten. Het vermogen van meertalige tolken om te navigeren tussen verschillende talen en dialecten is van onschatbare waarde. 

Nu je deze vijf misvattingen kent, weet je dat tolken een breed en gespecialiseerd beroep is. Een beroep dat er echt toe doet en mensen helpt te begrijpen en begrepen te worden. Bij Global Talk werken we met ruim tweeduizend goede en zeer ervaren tolken die samen meer dan tweehonderd talen spreken. Ben jij na het lezen van dit blog nieuwsgierig naar het tolkenvak of naar de talen die we spreken bij Global Talk? Lees dan het verhaal van onze tolk Bulent of neem een kijkje in ons talenoverzicht.